In opdracht van een particuliere partij in Zuid Holland voerde Huib Sneep een onderzoek uit naar de effecten van bodemherbiciden die in de aardappelteelt gebruikt worden, op planten en struiken in de omgeving. Het onderzoek liep gedurende drie zomers (2019, 2020 en 2021).
De tuin van de opdrachtgever grenst aan een aardappelakker, waar een mix van diverse bodemherbiciden werd gespoten. De herbiciden werden toegepast (onder de volgens de teler ideale omstandigheden), in de periode tussen het planten van de pootaardappelen en het verschijnen van de eerste bladeren. De bewoners was het opgevallen dat daarna allerlei verschillende bomen, struiken en planten in hun tuin afwijkingen vertoonden of dood gingen.
Een kersenboom met ernstige bladverkleuring
Het doel van het onderzoek was: vaststellen of de schade inderdaad te wijten is aan het middelengebruik en zo ja, hoeveel de schade bedraagt. De uitkomst van het onderzoek is dat dit inderdaad het geval was. De schade is aan de hand van het rapport afgehandeld tussen de teler en de particulier.
Opvallend: waar sommige struiken uiteindelijk bezweken door de schade (kornoelje, gelderse roos, kersenboom en hazelaar) trokken anderen weer helemaal bij nadat het spuiten op de naastgelegen akker gestopt was. De verschijnselen zijn bij de meeste andere struiken en bij de bomen langzaam weer verdwenen.
In september 2021 is het Hoogheemraadschap Rijnland begonnen met renovatie van de Kolksluis in Spaarndam. Het is de oudste nog werkende sluis van Europa. Het was nodig ook, want de laatste opknapbeurt van de kademuren was in 1927. Ze moeten vervangen worden, waarbij zeven kastanjebomen op de kademuren moeten wijken. Er komen lindes voor in de plaats.
Oude situatie in 2021
Nieuwe lindes in 2022, foto: Peter van den Klinkenberg
Eerst was het doel om de kastanjes op de kade te handhaven, maar na onderzoek bleken de bomen al in slechte staat. De aanpak van de kademuren zou hen nog verder belasten. In samenwerking met de buurt en de lokale actiegroepen is een nieuw plan gemaakt. Iedereen is het erover eens geworden dat we de bomen niet koste wat het kost handhaven, maar investeren in nieuwe bomen.
De nieuwe lindes zijn bij aanplant 7 meter hoog en hebben een stamomvang van 45-50 cm. Ze krijgen grote, beplante boomspiegels van 3 bij 3 meter.
En een – door Huib Sneep ontworpen – optimale groeiplaats binnen de constructie van de kademuren. Met bomenzand, een goede drainage en humusrijke grond rond de kluit.
In december 2022 is het werk afgerond en zijn de nieuwe bomen geplant. Het zijn drie Krimlinden en vier Winterlinden. Omdat de bloeitijd van deze twee soorten precies na elkaar ligt is er daardoor ’s zomers ruim vier weken lang nectar voor de bijen beschikbaar.
In 2010 kwam op initiatief van raadslid Frans Hamerslag en wethouder Ad Hekman een jonge nazaat van de Anne Frank-boom naar Schiedam. Het boompje is jarenlang door Huib Sneep opgekweekt en in 2017 in het Schiedamse stadspark De Plantage geplant.
Het is een zaailing van de Amsterdamse boom waarop Anne Frank uitkeek terwijl zij ondergedoken zat in het Achterhuis van juli 1942 tot augustus 1944. Ze schreef meermaals in haar dagboek over de boom die ze vanuit het zolderraam kon zien. In augustus 2010 is die boom, een witte paardekastanje, omgewaaid.
Maar de Anne Frank Stichting had het initiatief genomen om honderd kastanjes te rapen, te laten kiemen en als jonge zaailingen te verkopen. Om ze over de hele wereld te verspreiden als herinnering aan de vervolging van Joden en andere minderheidsgroepen in de WOII.
En zo kocht Schiedam er één, een jonge twijg van 40 centimeter die de wethouder en het raadslid samen ophaalden in Amsterdam. Het stadsbestuur zocht vervolgens een plek om hem veilig te laten opkweken, en zo kwam de zaailing in een grote pot in de tuin van Huib Sneep te staan.
De jonge Anne Frankboom groeide voorspoedig. In 2017, toen de Plantage 250 jaar bestond, is de boom in De Plantage geplant. Dat deed Burgemeester Lamers samen met twee schoolkinderen, in aanwezigheid van vele Schiedammers en mensen van de Anne Frank Stichting.
De boom heeft een bijzondere boombeschermkrans met daarin de kernwoorden ‘Vrijheid’ en ‘Verbondenheid’ en ‘de boom die alles zag’. Die woorden zijn geselecteerd door buurtbewoners die in samenwerking met de gemeente en ontwerper Paul de Graaf de Cortenstalen krans ontworpen hebben.
In de poten van de beschermkrans is bovendien een van de populairste ‘Geocaches’ van de regio verstopt. Jaarlijks begeleidt Huib de boom nog met snoeien en onderhoud.
Bovenop het duin aan de rand van het bos achter Museum Voorlinden staat een zeer bijzondere beuk. Met een stamomtrek van 5,6 meter is hij echt een zware jongen.
Heel zijn lange leven (vermoedelijk zo’n 250 jaar) is de boom blootgesteld aan heftige zeewind en daardoor heeft hij een heel korte stam ontwikkeld. Ook blies de wind veel zand de helling af, waardoor zijn fenomenale wortelgestel zo mooi zichtbaar is geworden. Leuk detail: let op de prachtige driehoekvorm waarin de wortels vergroeid zijn. Pure mechanica!
Even verderop, op het landgoed Meijendel, staat nog een bijzonder fraaie beuken-groep, die zelfs een complete wortelplaat gevormd heeft. Ook zichtbaar door de erosie van de duintop waar hij op staan. Ga er maar eens naar op zoek, en laat het me weten als je deze bijzondere exemplaren gevonden hebt! 🙂
In 2006 werden de A16 verdubbeld en de HSL aangelegd ter hoogte van Prinsenbeek. Om te voorkomen dat de plaats Prinsenbeek geïsoleerd zou raken van Breda, maakte de gemeente met Rijkswaterstaat de afspraak om twee viaducten over de verkeerscorridor heen te bouwen: de Stadsducten. In opdracht van de gemeente Breda werd Huib Sneep gevraagd de technische inrichting en irrigatie te ontwerpen.
De twee Stadsducten zijn per stuk ongeveer een hectare groot. Het zijn in feite twee enorme daktuinen, met een grondlaag van een meter dik. Het met Huib ontworpen drainageysteem voorkomt wateroverlast bij regen en in de winter. Het irrigatiesysteem moest verdroging in de zomer voorkomen.
Na de aanleg van de technische inrichting heeft de gemeente zelf de inrichting en beplanting geregeld. Zo kon het nieuwe park Overbos aan beide zijden van de A16, ontworpen door bureau Juurlink & Geluk, zich uitstrekken als een ononderbroken geheel over de snelweg heen.
Nu 15 jaar later is het groen op de Stadsducten zodanig ontwikkeld, dat je als fietser of voetganger haast ongemerkt de enorme verkeerscorridor passeert. De regionale krant BN de Stem noemt het park: “het cadeau waar Prinsenbeek nog steeds blij mee is”.
De Vlaardingse Broekpolder is een ruim 400 hectare groot gebied, ooit door havenslib opgehoogd, dat zich ontwikkeld heeft tot een fascinerend natuurgebied.
Bijzonder is hier, dat een groep burgers – de Federatie Broekpolder – de lead neemt in de gebiedsontwikkeling van dit natuurgebied. Zij trekken samen op met de gemeente Vlaardingen, sinds deze twee partijen in 2008 het Convenant Broekpolder tekenden. Ik ben bij het gebied betrokken geraakt als expert-lid van de ‘natuurkamer’, die het bestuur van de Federatie Broekpolder adviseert bij hun besluitvorming.
De Broekpolder beslaat een kwart van het Vlaardings grondgebied en grenst aan Midden-Delfland. Het is een populair gebied om te wandelen, fietsen, mountainbiken, skaten en ’s winters te schaatsen. De Broekpolder heeft een gevarieerd landschap van polder, jong bos en grote plassen waar veel watervogels foerageren en overwinteren. Daarnaast lopen er Schotse Hooglanders in de polder en wordt ook regelmatig een kudde schapen ingezet voor begrazing.
Inmiddels is in deze polder echter een krachtenspel ontstaan omdat sanering volgens de Wet bodembescherming nodig zou zijn. Van 1958 tot 1975 werd het gebied namelijk zo’n zes meter opgehoogd met slib uit de Rotterdamse Haven.
Maar: is sanering echt nodig in een gebied waar inmiddels natuurontwikkeling en recreatie volop floreren? Over de invloed van de vervuiling op de omgeving en op flora en fauna zijn vele onderzoeken uitgevoerd. Geen van allen komen op aantoonbaar grote invloeden.
Ik denk dat een weloverwogen beheer, en de inzet van de mogelijkheden van de natuur tot goede resultaten hebben geleid en zullen leiden. Onderstaand filmpje, gemaakt door RTV Rijnmond, geeft daarover mijn persoonlijke mening en die van de verslaggever Ronald van Oudheusden weer.
Het is namelijk opvallend – als je de natuurontwikkeling ter plekke analyseert – hoe op een voormalig slibdepot met plaatselijk ernstige vervuiling (met o.a. zware metalen en DRIN’s), geen negatieve effecten waar te nemen zijn. Kennelijk is de natuur in staat zich zó vergaand aan te passen dat ze geen schade oploopt.
Een voorbeeld zijn de grote grazers in het gebied. Toen ruim tien jaar geleden het plan ontstond om Hooglanders in het gebied los te laten, werd dit eerst gezien als onverantwoord voor de gezondheid van die dieren. Immers, ze eten kilo’s gras en planten per dag die groeit uit vervuilde bodem, waardoor de zware metalen en verontreiniging zich in de dieren op zou kunnen stapelen. Bij wijze van proef werd het toch toegestaan.
Wat blijkt? Inmiddels heeft de kudde een grootte van meer dan 50 zeer gezonde dieren. Bij sectie op aan ouderdom overleden Hooglanders werd geen enkele verontreiniging aangetroffen.
Ik hoop met mijn inbreng te bereiken dat met minimale ingrepen in het gebied en maximaal benutten van de kracht van de natuur, de duurzame ontwikkeling van het gebied het best wordt bevorderd. Dat alle betrokkenen ervan overtuigd raken dat het middel ‘saneren’ niet erger mag worden dan de kwaal.
Sinds juni 2019 is Huib Sneep Groenexpert voor RTV Rijnmond (regionaal). Hij praat de luisteraars van Radio Rijnmond twee keer per maand op maandagmiddag bij over groenonderwerpen. Wie een vraag heeft aan Huib, kan mailen naar nieuws@rijnmond.nl o.v.v. expert.
“Dit is een goede zaak lijkt mij”, voegt duurzaamheidsexpert Huib Sneep toe. “Het wordt hoog tijd dat we niet alleen caravans van hout maken, maar ook serieuze gebouwen”, vervolgt Sneep, die zelf in 1995 al voor zichzelf een houten kantoor liet bouwen in Baarn.
Veel mensen hebben de kerstboom al een paar weken staan, maar hoe haal je het maximale uit je Nordmann of Spar? Rijnmondexpert Huib Sneep geeft tips én spreekt zelf uit ervaring: ‘Bij mij staat ‘ie tot half februari.”
Niet alleen de schade aan je auto kan getaxeerd worden. Ook de schade aan bomen. En dan wordt niet alleen rekening gehouden met geld, maar ook de maatschappelijke waarde. Rijnmondexpert Huib Sneep vertelt over zijn werk als taxateur van bomen. “Een beetje boom heeft al gauw een waarde van tussen de vijf- en tienduizend euro.”
De Broekpolder bij Vlaardingen moet gesaneerd worden. Dat vinden de provincie Zuid-Holland en Staatsbosbeheer. “Onzin”, zegt Huib Sneep, bomen- en groenexpert en betrokken bij de Federatie Broekpolder. “Laat de natuur hier gewoon haar werk doen, die troep zit diep in de grond en niemand heeft er last van.”
Voor de paddenstoelenliefhebber is de herfst het moment om op ontdekking te gaan. Vanaf oktober schieten de meeste paddenstoelen uit de grond. Groenexpert Huib Sneep, lid van het expertteam van Rijnmond, vertelt waarom je paddenstoelen voornamelijk in de herfst ziet en of je wilde paddenstoelen kunt eten.
Veel mensen trekken in de herfst hun kaplaarzen aan en gaan lekker op zoek naar paddenstoelen, kastanjes of mooie gele, rode of oranje blaadjes. In Schiedam komen deze herfstliefhebbers helemaal aan hun trekken in De Plantage: het oudste stadspark van Nederland.
De natuur zoekt altijd zelf naar een evenwicht en mensen moeten zich daar niet te veel mee bemoeien. Dat is de filosofie van Huib Sneep, boom- en groenexpert en lid van het Rijnmond expertteam. Hij praat ons tweewekelijks bij over natuuronderwerpen. Vandaag: ecologie in de stad, ofwel de natuurhuishouding van de stad.
Wie een tuin heeft, kent het probleem: onkruid! De meeste mensen schoffelen regelmatig de kiemen uit de grond. Maar: dat kun je volgens groenexpert Huib Sneep beter niet doen. In het middagprogramma van Radio Rijnmond legt hij uit waarom en geeft hij tips.
De essentaksterfte in het Lage Bergse Bos wordt veel te radicaal aangepakt, dat is de mening van boomexpert Huib Sneep van het Rijnmond Expertpanel. Afgelopen voorjaar zijn in het Lage Bergse Bos massaal essen gekapt en het jaar ervoor in de Bleiswijkse zoom. Doodzonde, vindt Sneep.
Onderzoek naar problemen bij kadebomen in opdracht van een Gemeente.
Langs een kade waren in 2015 ruim 50 Iepen geplant, op een groeiplaats die niet ontworpen bleek voor dit type bomen: binnen drie jaar ontstond er op meer dan tien plaatsen opdruk van de bestrating door wortels.
Ook was er een flink verschil in de groei te zien tussen de bomen. Was de stamomvang bij aanplant bij allemaal 20-25 centimeter, vijf jaar later was de omtrek van de dikste boom 63 centimeter en van de dunste nog 32 centimeter.
Aan mij werd gevraagd om een groeiplaatsonderzoek uit te voeren waarin duidelijk zou worden waarom de groei zo sterk verschilde en waarom er zo snel al opdruk van de verharding ontstaan was.
Het bleken lastig te beantwoorden vragen, omdat er meerdere typen groeiplaatsen op deze locatie waren. De kadehoogte verschilde bijvoorbeeld sterk: gemiddeld was het hoogteverschil tussen stamvoet en waterpeil 123 centimeter, variërend van 79 centimeter tot 154 centimeter boven het wateroppervlak.
Maar: door de inzet van statistische analysetechnieken lukte het wel om een duidelijk antwoord te vinden!
Zo bleek uit een enkelvoudige regressie tussen de stamomtrek en de hoogte van de stamvoet ten opzichte van de waterstand, dat een boom bij elke 10 centimeter méér afstand tot het wateroppervlak, maar liefst 2,5 centimeter meer stamomtrek had (significant).
Een tweede significante relatie bleek tussen de stamomtrek en de aanwezigheid van een zware betonband nabij de stamvoet.
Het Schiedamse televisieprogramma Studio Pluis wilde weten hoe bomen nu eigenlijk zuurstof maken. En om die vraag te beantwoorden kwamen ze langs bij boomexpert Huib, die dat natuurlijk graag uitlegt! De aflevering (vanaf 7:22) kijk je hier terug:
Op donderdagochtend 15 september, vroeg in de ochtend gingen 15 noten (leden van het genootschap van ‘de Zilveren Boom’, red.) onder leiding van Huib op studiereis naar Zuid-Oost Engeland. “Ik ben het nog aan het verwerken”, schrijft een van de deelnemers na terugkomst. “De majestueuze bomen, de natuurkracht van regeneratie, de adembenemende landschappen, de opspringende herten, de wilde nachten, de bloeddorstige honden, de grote pinten etc. Het was niet normaal, nee het was SUPER….”
Een ander reflecteerde: “Na een zeer indrukwekkende reis door een gedeelte van het zuiden van Engeland, ben ik er bewust van geworden dat wij maar kleine nietige mannetjes zijn tegenover de grote bomen die een lang leven afdwingen in de natuur! […] Geweldig om dat te zien, en te luisteren in de stilte waar deze overleveraars staan te genieten van hun weidse uitzicht.”
