Auteur: HuibSneep

Stadsducten Prinsenbeek – 2006

Foto: CULD (zomer 2021)

In 2006 werden de A16 verdubbeld en de HSL aangelegd ter hoogte van Prinsenbeek. Om te voorkomen dat de plaats Prinsenbeek geïsoleerd zou raken van Breda, maakte de gemeente met Rijkswaterstaat de afspraak om twee viaducten over de verkeerscorridor heen te bouwen: de Stadsducten. In opdracht van de gemeente Breda werd Huib Sneep gevraagd de technische inrichting en irrigatie te ontwerpen.

De twee Stadsducten zijn per stuk ongeveer een hectare groot. Het zijn in feite twee enorme daktuinen, met een grondlaag van een meter dik. Het met Huib ontworpen drainageysteem voorkomt wateroverlast bij regen en in de winter. Het irrigatiesysteem moest verdroging in de zomer voorkomen.

Na de aanleg van de technische inrichting heeft de gemeente zelf de inrichting en beplanting geregeld. Zo kon het nieuwe park Overbos aan beide zijden van de A16, ontworpen door bureau Juurlink & Geluk, zich uitstrekken als een ononderbroken geheel over de snelweg heen.

Nu 15 jaar later is het groen op de Stadsducten zodanig ontwikkeld, dat je als fietser of voetganger haast ongemerkt de enorme verkeerscorridor passeert. De regionale krant BN de Stem noemt het park: “het cadeau waar Prinsenbeek nog steeds blij mee is”.

Broekpolder Vlaardingen

De Vlaardingse Broekpolder is een ruim 400 hectare groot gebied, ooit door havenslib opgehoogd, dat zich ontwikkeld heeft tot een fascinerend natuurgebied.

Bijzonder is hier, dat een groep burgers – de Federatie Broekpolder – de lead neemt in de gebiedsontwikkeling van dit natuurgebied. Zij trekken samen op met de gemeente Vlaardingen, sinds deze twee partijen in 2008 het Convenant Broekpolder tekenden. Ik ben bij het gebied betrokken geraakt als expert-lid van de ‘natuurkamer’, die het bestuur van de Federatie Broekpolder adviseert bij hun besluitvorming.

De Broekpolder beslaat een kwart van het Vlaardings grondgebied en grenst aan Midden-Delfland. Het is een populair gebied om te wandelen, fietsen, mountainbiken, skaten en ’s winters te schaatsen. De Broekpolder heeft een gevarieerd landschap van polder, jong bos en grote plassen waar veel watervogels foerageren en overwinteren. Daarnaast lopen er Schotse Hooglanders in de polder en wordt ook regelmatig een kudde schapen ingezet voor begrazing.

Inmiddels is in deze polder echter een krachtenspel ontstaan omdat sanering volgens de Wet bodembescherming nodig zou zijn. Van 1958 tot 1975 werd het gebied namelijk zo’n zes meter opgehoogd met slib uit de Rotterdamse Haven.

Maar: is sanering echt nodig in een gebied waar inmiddels natuurontwikkeling en recreatie volop floreren? Over de invloed van de vervuiling op de omgeving en op flora en fauna zijn vele onderzoeken uitgevoerd. Geen van allen komen op aantoonbaar grote invloeden.

Ik denk dat een weloverwogen beheer, en de inzet van de mogelijkheden van de natuur tot goede resultaten hebben geleid en zullen leiden. Onderstaand filmpje, gemaakt door RTV Rijnmond, geeft daarover mijn persoonlijke mening en die van de verslaggever Ronald van Oudheusden weer.

Het is namelijk opvallend – als je de natuurontwikkeling ter plekke analyseert – hoe op een voormalig slibdepot met plaatselijk ernstige vervuiling (met o.a. zware metalen en DRIN’s), geen negatieve effecten waar te nemen zijn. Kennelijk is de natuur in staat zich zó vergaand aan te passen dat ze geen schade oploopt.

Een voorbeeld zijn de grote grazers in het gebied. Toen ruim tien jaar geleden het plan ontstond om Hooglanders in het gebied los te laten, werd dit eerst gezien als onverantwoord voor de gezondheid van die dieren. Immers, ze eten kilo’s gras en planten per dag die groeit uit vervuilde bodem, waardoor de zware metalen en verontreiniging zich in de dieren op zou kunnen stapelen. Bij wijze van proef werd het toch toegestaan.

Wat blijkt? Inmiddels heeft de kudde een grootte van meer dan 50 zeer gezonde dieren. Bij sectie op aan ouderdom overleden Hooglanders werd geen enkele verontreiniging aangetroffen.

Ik hoop met mijn inbreng te bereiken dat met minimale ingrepen in het gebied en maximaal benutten van de kracht van de natuur, de duurzame ontwikkeling van het gebied het best wordt bevorderd. Dat alle betrokkenen ervan overtuigd raken dat het middel ‘saneren’ niet erger mag worden dan de kwaal.

Groenexpert RTV Rijnmond

Sinds juni 2019 is Huib Sneep Groenexpert voor RTV Rijnmond (regionaal). Hij praat de luisteraars van Radio Rijnmond twee keer per maand op maandagmiddag bij over groenonderwerpen. Wie een vraag heeft aan Huib, kan mailen naar nieuws@rijnmond.nl o.v.v. expert.

Hieronder een aantal van de gemaakte reportages.

“Dit is een goede zaak lijkt mij”, voegt duurzaamheidsexpert Huib Sneep toe. “Het wordt hoog tijd dat we niet alleen caravans van hout maken, maar ook serieuze gebouwen”, vervolgt Sneep, die zelf in 1995 al voor zichzelf een houten kantoor liet bouwen in Baarn. 

Veel mensen hebben de kerstboom al een paar weken staan, maar hoe haal je het maximale uit je Nordmann of Spar? Rijnmondexpert Huib Sneep geeft tips én spreekt zelf uit ervaring: ‘Bij mij staat ‘ie tot half februari.”

Heb je geen tuin, maar wel een balkon? Groenexpert Huib Sneep vertelt hoe je het gevoel van een groene tuin kan creëren op jouw balkon.

Niet alleen de schade aan je auto kan getaxeerd worden. Ook de schade aan bomen. En dan wordt niet alleen rekening gehouden met geld, maar ook de maatschappelijke waarde. Rijnmondexpert Huib Sneep vertelt over zijn werk als taxateur van bomen. “Een beetje boom heeft al gauw een waarde van tussen de vijf- en tienduizend euro.”

De Broekpolder bij Vlaardingen moet gesaneerd worden. Dat vinden de provincie Zuid-Holland en Staatsbosbeheer. “Onzin”, zegt Huib Sneep, bomen- en groenexpert en betrokken bij de Federatie Broekpolder. “Laat de natuur hier gewoon haar werk doen, die troep zit diep in de grond en niemand heeft er last van.”

Voor de paddenstoelenliefhebber is de herfst het moment om op ontdekking te gaan. Vanaf oktober schieten de meeste paddenstoelen uit de grond. Groenexpert Huib Sneep, lid van het expertteam van Rijnmond, vertelt waarom je paddenstoelen voornamelijk in de herfst ziet en of je wilde paddenstoelen kunt eten.

Veel mensen trekken in de herfst hun kaplaarzen aan en gaan lekker op zoek naar paddenstoelen, kastanjes of mooie gele, rode of oranje blaadjes. In Schiedam komen deze herfstliefhebbers helemaal aan hun trekken in De Plantage: het oudste stadspark van Nederland.

De natuur zoekt altijd zelf naar een evenwicht en mensen moeten zich daar niet te veel mee bemoeien. Dat is de filosofie van Huib Sneep, boom- en groenexpert en lid van het Rijnmond expertteam. Hij praat ons tweewekelijks bij over natuuronderwerpen. Vandaag: ecologie in de stad, ofwel de natuurhuishouding van de stad.

Wie een tuin heeft, kent het probleem: onkruid! De meeste mensen schoffelen regelmatig de kiemen uit de grond. Maar: dat kun je volgens groenexpert Huib Sneep beter niet doen. In het middagprogramma van Radio Rijnmond legt hij uit waarom en geeft hij tips.

De essentaksterfte in het Lage Bergse Bos wordt veel te radicaal aangepakt, dat is de mening van boomexpert Huib Sneep van het Rijnmond Expertpanel. Afgelopen voorjaar zijn in het Lage Bergse Bos massaal essen gekapt en het jaar ervoor in de Bleiswijkse zoom. Doodzonde, vindt Sneep.


Statistische groeiplaatsanalyse kadebomen

Onderzoek naar problemen bij kadebomen in opdracht van een Gemeente.

Langs een kade waren in 2015 ruim 50 Iepen geplant, op een groeiplaats die niet ontworpen bleek voor dit type bomen: binnen drie jaar ontstond er op meer dan tien plaatsen opdruk van de bestrating door wortels.

Ook was er een flink verschil in de groei te zien tussen de bomen. Was de stamomvang bij aanplant bij allemaal 20-25 centimeter, vijf jaar later was de omtrek van de dikste boom 63 centimeter en van de dunste nog 32 centimeter.

Aan mij werd gevraagd om een groeiplaatsonderzoek uit te voeren waarin duidelijk zou worden waarom de groei zo sterk verschilde en waarom er zo snel al opdruk van de verharding ontstaan was.

Het bleken lastig te beantwoorden vragen, omdat er meerdere typen groeiplaatsen op deze locatie waren. De kadehoogte verschilde bijvoorbeeld sterk: gemiddeld was het hoogteverschil tussen stamvoet en waterpeil 123 centimeter, variërend van 79 centimeter tot 154 centimeter boven het wateroppervlak.

Maar: door de inzet van statistische analysetechnieken lukte het wel om een duidelijk antwoord te vinden!

Zo bleek uit een enkelvoudige regressie tussen de stamomtrek en de hoogte van de stamvoet ten opzichte van de waterstand, dat een boom bij elke 10 centimeter méér afstand tot het wateroppervlak, maar liefst 2,5 centimeter meer stamomtrek had (significant).

Een tweede significante relatie bleek tussen de stamomtrek en de aanwezigheid van een zware betonband nabij de stamvoet.

Waarom maken bomen zuurstof? Tv-programma ‘Studio Pluis’

Het Schiedamse televisieprogramma Studio Pluis wilde weten hoe bomen nu eigenlijk zuurstof maken. En om die vraag te beantwoorden kwamen ze langs bij boomexpert Huib, die dat natuurlijk graag uitlegt! De aflevering (vanaf 7:22) kijk je hier terug:

De Engelandreis, najaar 2016

Op donderdagochtend 15 september, vroeg in de ochtend gingen 15 noten (leden van het genootschap van ‘de Zilveren Boom’, red.) onder leiding van Huib op studiereis naar Zuid-Oost Engeland. “Ik ben het nog aan het verwerken”, schrijft een van de deelnemers na terugkomst. “De majestueuze bomen, de natuurkracht van regeneratie, de adembenemende landschappen, de opspringende herten, de wilde nachten, de bloeddorstige honden, de grote pinten etc. Het was niet normaal, nee het was SUPER….”

Een ander reflecteerde: “Na een zeer indrukwekkende reis door een gedeelte van het zuiden van Engeland, ben ik er bewust van geworden dat wij maar kleine nietige mannetjes zijn tegenover de grote bomen die een lang leven afdwingen in de natuur! […] Geweldig om dat te zien, en te luisteren in de stilte waar deze overleveraars staan te genieten van hun weidse uitzicht.”

Image 06-10-16 at 13.57

Lees hier het verslag, en wees voorbereid om na het lezen, onherroepelijk mee te willen op de volgende tocht. Lees verder “De Engelandreis, najaar 2016”

Gedicht over de Studiereis naar Engeland van Nico Brantjes

 

We voelden ons uitverkoren

Huib Sneep hielp ons op gang

Voor een reisje naar Engeland

Nam hij 13 noten op zijn zang

 

13 noten in een bus

13 noten op een boot

13 noten op een eiland

De verassing was groot

 

Zo waren er oude eiken

Imposant en bovenmaats

Waren meer dan respectabel

Soms uitgehold, buitengaats

 

Met één Belg en 12 halfwassen

In het land der Anglicanen

De leermeester en boomtechneut

Verrijkte onze hersenorganen

 

Zoals een oude taxus boom

Op de leylijn bij een kerk

Eeuwenlang werd hij aanbeden

Dat is dus geen duivelswerk

 

Denkend aan die oude tammen

Kastanjes nu in vol ornaat

Nu wel geen paardenvoer meer

Wel respect voor de overmaat

 

Linden waarin te overnachten

Die zelfs in hun 5e leven zijn

Taxussen die stormen overleven

In welke staart zit het venijn

 

Als liefhebber in onze lage landen

Val je wel eens of bezwijk je

Voor een oude kromme linde

Of een wat verdikt eikje

 

Maar met ontzag, bewondering

Rijdend over een eeuwige brug

Brengen ze ons in vervoering

Tot in de Middeleeuwen terug

 

We spreken van supermonumenten

Die telkens weer overleven

Die via hun armen terug op aarde

Zichzelf een nieuw begin geven

 

Eiken, beuken, linden, essen

Eeuwenoud en fenomenaal

Wisten zich alsmaar ter herstellen

En Huib vertelde hun verhaal

 

Een zaak van vallen en herrijzen

Gebroken, verwaaid, nog niet dood

Ze worstelden en kwamen boven

Hun regeneratie is heel groot

 

Hagen die zichzelf vervlechten

Als een ondoordringbare heg

Eeuwenlang voor vee en mensen

Ter bescherming van hun steg

 

Engeland, het land der ponden

Eigenwijs met mile en yard

Jij zorgde voor behoud van bomen

Leverde monumenten naar mijn hart

 

Dit was mijn texit

Over Kent en Sussexit

Geen bomenexit

In het land van Brexit

 

17-9-2016 Nico Brantjes

 

 

 

 

Terugblik mini-symposium ‘Innovatieve Boomprojecten’

Een van mijn voornemens bij het afscheid van BSI Bomenservice was om mij meer te richten op projecten in mijn eigen omgeving. Inmiddels is dat vijf jaar geleden. Jaren waarin ik minder op het landelijke ‘bomentoneel’ zichtbaar was, maar met een keur aan bijzondere, leuke en spraakmakende projecten in de regio Rijnmond mijn belofte meer dan waar gemaakt heb. Stuk voor stuk veelzijdige en onconventionele projecten rondom de monumentale Jeneverstad waarin ik woon.

Het delen van deze projecten was de insteek van het mini-symposium op 23 juni 2016 in de prachtige groene bibliotheek Schiedam. Een ochtend om inspiratie op te doen en kennis te delen, is het inderdaad geworden.

Hieronder een aantal reacties van deelnemers.

“Het was erg goed om te horen hoe positief Huib over werkzaamheden en aandacht voor groen is. Wil graag dat dit verhaal niet alleen vakbroeders maar ook Schiedammers bereikt. Maar Huib houdt in september gelukkig nog een lezing in de bibliotheek voor Schiedammers.” – Bert Vos, programmamanager slimme en gezonde stad, gemeente Schiedam

“Het mini-symposium voldeed volledig aan de titel: innovatieve aanpak. Door een groenmens volwaardig mee te laten denken in de aanpak van deze ‘renovatie’ van de kademuren, ontstond een andere aanpak. Een waarbij de boom en de groeiplek van de boom de logistiek, de snelheid en de volgorde bepaalde. Ook nu weer bleek dat deze aanpak alleen tot stand kan komen als de juiste deskundigheid/vakmanschap aan de tafel zit. Een mooi voorbeeld, waarbij de totale exploitatie belangrijker was dan alleen maar te kijken naar de projectopgave. Dit soort conceptontwikkelingen zou je op tal van terreinen kunnen doen. De drive is: we gaan het doen. Meer dan voor herhaling vatbaar.” – Radboud Sinnecker, management consultant

“Ik vond het heel leerzaam, het geeft je een andere kijk op bomen en de werkzaamheden, maar ook hoe je met de overlast voor de bewoners kan omgaan. Prima locatie en een hartelijk ontvangst. Ik kan het iedereen aanbevelen.”  – Krista Werker

“Dank voor de inspirerende ochtend! Ben na afloop nog even blijven hangen bij de werkzaamheden rond de lange haven. Mooi om te zien hoe een echt civieltechnisch werk op innovatieve wijze een win-win situatie weet te pakken voor de bomen. Knap stukje werk! Heb dit meteen met de collega’s in het Haarlemse gedeeld.” – Djorn Noordman, strategisch beheerder, gemeente Haarlem

“Ik heb de bijeenkomst als informatief leerzaam ervaren met een prettige sfeer. Vond het jammer dat ik gezien mijn tijdsindeling van de dag niet bij het onderdeel ‘horizontale tuinen’ kon blijven. Maar ja, een mens kan nu eenmaal niet alles hebben.”  – Koos Zuidgeest, Zuidkoop Natural Projects

“Erg interessant mini-symposium, voor mij met veel bekende onderwerpen.” – Piet Bliek, procesmanager groen, gemeente Schiedam

Dit symposium werd georganiseerd in samenwerking met Professor Sneep Journalistiek

Voedselbos Vlaardingen

Een van mijn collega’s in het Rotterdams Forest Garden Netwerk (RFGN) kwam eind 2014 op het idee om een voormalig recreatieveld aan de westkant van Vlaardingen een voedselbos aan te leggen. Inmiddels is het braakliggend terrein veranderd in een bloeiend bos waar al volop geoogst wordt. Het is zo aangeplant dat de bomen geen last hebben van de natte veenweidegrond.

Het terrein, najaar 2014.
Het terrein, najaar 2014.

Het terrein, dicht tegen de bebouwde kom van de Westwijk aan, werd al jaren niet meer gebruikt. We zijn in overleg gegaan met het recreatieschap Midden Delfland – de beheerder van het stuk land – en hebben hen onze plannen om het terrein te ontwikkelen tot een Forest Garden, Voedselbos of ‘Eetbaar Park’ voorgelegd.

Dat mocht. We hebben het terrein van 1 hectare officieel – zwart op wit – voor 20 jaar in bruikleen gekregen. Dat die lange termijn vastligt, is belangrijk omdat de ontwikkeling van de beplanting een behoorlijke tijd vergt. En omdat er flink in het terrein geïnvesteerd zou gaan worden, om maximaal resultaat op landschappelijk en ecologisch gebied te bereiken. Met andere woorden: om te zorgen dat het er mooi uitziet en goed op gaat leveren.

Aanleg voedselbos januari 2015
Klaar voor de aanleg in januari 2015.

De uitdaging voor mij in dit project had met de bodem te maken. Het terrein is deel van een relatief nat veenweidegebied en zo’n soort bodem maakt het moeilijker om ook bomen te hebben die honderd jaar oud kunnen worden. Daarvoor heb ik een terpenstructuur ontwikkeld die sterk doet denken aan de bewoning van de Vlaardingse polders 1000-3000 jaar geleden. Zoals de huizen, vruchtbomen en akkertjes op hoger gelegen terpen droog bleven terwijl het gebied verder ‘s winters overstroomde, zo staan de bomen die minstens honderd jaar oud moeten kunnen worden ook ‘hoog en droog’ op hun terpen. De oude boerderijen staan hier ook nog altijd op hun verhogingen. De manier van aanplanten van het bos past op deze manier mooi in de historie van het gebied. De grond voor de terpen kwam vrij uit het terrein omdat in ons landschapsplan ook het maken van open water een belangrijke element vormt.

Ik heb voor de bomen een terpenstructuur ontwikkeld die sterk doet denken aan de bebouwing van de Vlaardingse polders 1000-3000 jaar geleden.

Voedselbos januari 2016
De jonge aanplant in januari 2016.

Het bos is inmiddels helemaal aangeplant en nu in dagelijks beheer van de stichting Voedselbos Vlaardingen. Onderdeel van het plan is voortdurend monitoren, in samenwerking met Bureau Stadsnatuur Rotterdam en de Universiteit Wageningen. Zij houden de ontwikkeling en toename van dieren- en plantensoorten nauwkeurig bij. Ook vindt er een jaarlijkse bodembalansanalyse plaats om te zien hoe de bodem zich ontwikkelt – en steeds optimaler wordt – qua mineralengehalte.

Het Voedselbos zomer 2016.

Rotterdams Forest Garden Netwerk houdt nog op afstand de data uit de monitoring in de gaten en noteert de ervaringen voor nieuwe projecten. Uit het Voedselbos wordt inmiddels volop geoogst.

 

De opbrengst is voor de vrijwilligers en bezoekers, zoals de schoolklassen uit de wijk die er natuur en milieu-educatie krijgen. Meer weten? Kijk op de website van Voedselbos Vlaardingen.