eco-engineer – Huib Sneep

Kademuren Kolksluis Spaarndam – 2021

In september 2021 is het Hoogheemraadschap Rijnland begonnen met renovatie van de Kolksluis in Spaarndam. Het is de oudste nog werkende sluis van Europa. Het was nodig ook, want de laatste opknapbeurt van de kademuren was in 1927. Ze moeten vervangen worden, waarbij zeven kastanjebomen op de kademuren moeten wijken. Er komen lindes voor in de plaats.

Eerst was het doel om de kastanjes op de kade te handhaven, maar na onderzoek bleken de bomen al in slechte staat. De aanpak van de kademuren zou hen nog verder belasten. In samenwerking met de buurt en de lokale actiegroepen is een nieuw plan gemaakt. Iedereen is het erover eens geworden dat we de bomen niet koste wat het kost handhaven, maar investeren in nieuwe bomen.

De nieuwe lindes zijn bij aanplant 7 meter hoog en hebben een stamomvang van 45-50 cm. Ze krijgen grote, beplante boomspiegels van 3 bij 3 meter.

En een – door Huib Sneep ontworpen – optimale groeiplaats binnen de constructie van de kademuren. Met bomenzand, een goede drainage en humusrijke grond rond de kluit.

In december 2022 is het werk afgerond en zijn de nieuwe bomen geplant. Het zijn drie Krimlinden en vier Winterlinden. Omdat de bloeitijd van deze twee soorten precies na elkaar ligt is er daardoor ’s zomers ruim vier weken lang nectar voor de bijen beschikbaar.

Stadsducten Prinsenbeek – 2006

In 2006 werden de A16 verdubbeld en de HSL aangelegd ter hoogte van Prinsenbeek. Om te voorkomen dat de plaats Prinsenbeek geïsoleerd zou raken van Breda, maakte de gemeente met Rijkswaterstaat de afspraak om twee viaducten over de verkeerscorridor heen te bouwen: de Stadsducten. In opdracht van de gemeente Breda werd Huib Sneep gevraagd de technische inrichting en irrigatie te ontwerpen.

De twee Stadsducten zijn per stuk ongeveer een hectare groot. Het zijn in feite twee enorme daktuinen, met een grondlaag van een meter dik. Het met Huib ontworpen drainageysteem voorkomt wateroverlast bij regen en in de winter. Het irrigatiesysteem moest verdroging in de zomer voorkomen.

Na de aanleg van de technische inrichting heeft de gemeente zelf de inrichting en beplanting geregeld. Zo kon het nieuwe park Overbos aan beide zijden van de A16, ontworpen door bureau Juurlink & Geluk, zich uitstrekken als een ononderbroken geheel over de snelweg heen.

Nu 15 jaar later is het groen op de Stadsducten zodanig ontwikkeld, dat je als fietser of voetganger haast ongemerkt de enorme verkeerscorridor passeert. De regionale krant BN de Stem noemt het park: “het cadeau waar Prinsenbeek nog steeds blij mee is”.

Statistische groeiplaatsanalyse kadebomen

Onderzoek naar problemen bij kadebomen in opdracht van een Gemeente.

Langs een kade waren in 2015 ruim 50 Iepen geplant, op een groeiplaats die niet ontworpen bleek voor dit type bomen: binnen drie jaar ontstond er op meer dan tien plaatsen opdruk van de bestrating door wortels.

Ook was er een flink verschil in de groei te zien tussen de bomen. Was de stamomvang bij aanplant bij allemaal 20-25 centimeter, vijf jaar later was de omtrek van de dikste boom 63 centimeter en van de dunste nog 32 centimeter.

Aan mij werd gevraagd om een groeiplaatsonderzoek uit te voeren waarin duidelijk zou worden waarom de groei zo sterk verschilde en waarom er zo snel al opdruk van de verharding ontstaan was.

Het bleken lastig te beantwoorden vragen, omdat er meerdere typen groeiplaatsen op deze locatie waren. De kadehoogte verschilde bijvoorbeeld sterk: gemiddeld was het hoogteverschil tussen stamvoet en waterpeil 123 centimeter, variërend van 79 centimeter tot 154 centimeter boven het wateroppervlak.

Maar: door de inzet van statistische analysetechnieken lukte het wel om een duidelijk antwoord te vinden!

Zo bleek uit een enkelvoudige regressie tussen de stamomtrek en de hoogte van de stamvoet ten opzichte van de waterstand, dat een boom bij elke 10 centimeter méér afstand tot het wateroppervlak, maar liefst 2,5 centimeter meer stamomtrek had (significant).

Een tweede significante relatie bleek tussen de stamomtrek en de aanwezigheid van een zware betonband nabij de stamvoet.